De vraag van ...

Ahmed Aboutaleb

december 09, 2020

In Trouw staat een interessant interview met Ahmed Aboutaleb waarin hij vertelt over hoe hij dagelijks reflecteert op zijn burgemeesterschap en leiderschapspositie. Dit doet hij door aan het eind van dag (onder de douche) zichzelf steeds dezelfde vraag te stellen. Een mooie vraag voor onze serie "De vraag (van)".

De vraag vam
(artist impression; oorspronkelijke bron: Rotterdam.nl)


Ahmed Aboutaleb
Burgemeester / politicus / bestuurder¹


Heb ik vandaag het goede gezegd en het juiste gedaan?



Toelichting

Uit het interview:

"Ik evalueer mezelf elke dag. Daar is een belangrijk moment voor. Als ik thuis ben, ga ik onder de douche staan, en dan vraag ik mezelf af: heb ik vandaag het goede gezegd en het juiste gedaan? Soms ben ik dan in conflict met mezelf. 
Het is een rustig moment van stilte om je te realiseren dat je iemand misschien onrecht hebt gedaan."
 

Analyse van de vraag

Wat opvalt aan de vraag die Aboutaleb zich hier stelt en de toelichting die hij hierop geeft, is dat hij zowel spreekt over het goede en het juiste. Met beide begrippen lijkt hij te verwijzen naar het moreel juiste; het gaat in beide gevallen om rechtvaardigheid. Maar de vraag is of dit het geval is.
 
Want waarom spreekt hij zowel over het juiste en het goede? Stel hij vraagt zich - in tegenstelling tot deze lange vraag - iedere dag alleen af: "Heb ik vandaag het juiste gezegd en heb ik het juiste gedaan?". Is dit dan een andere vraag? En in hoeverre wordt zijn reflectie anders als hij zich de vraag stelt of hij vandaag het goede heeft gezegd en het goede heeft gedaan?
 
Dit lijkt een klein onderscheid te zijn, maar bij de uitoefening van zijn werk zal hij ongetwijfeld tegen diverse morele dilemma's aanlopen. Dilemma's waarbij de eisen die gesteld worden vanuit zijn bestuurdersfunctie botsen met zijn eigen opvattingen. Als hij dan spreekt over het goede: gaat dit dan over goed doen als bestuurder of als mens?
 
Wat ook opvalt bij deze vraag is dat het een gesloten vraag is. Dit wekt de indruk dat het een ja / nee is, terwijl - zo is mijn ervaring - op een vraag naar moreel handelen zelden een dergelijk scherp antwoord te geven is. 
 
Maar - zoals we eerder hebben uitgelegd - zijn gesloten vragen niet meteen foute vragen. Als de ander (of jezelf) toch de vraag uitgebreid beantwoordt (en als dit dan je doel is), dan kan een gesloten vraag een prima vraag zijn. En klaarblijkelijk werkt dit voor Aboutaleb. Het is een vraag - zoals Aboutaleb zelf beschrijft - waardoor hij bij zichzelf te rade gaat: om zichzelf te evalueren, om fouten te corrigeren en om te erkennen dat hij leert [1].