Actueel
Aan een vreemde vragen stellen? Begroet iemand op een open manier (bijvoorbeeld zoals Raven doet).
Raven van Dorst wordt op social media erg gewaardeerd om de wijze waarop contact wordt gelegd met mensen die Raven niet tot nauwelijks kent en de gesprekken die vervolgens worden gevoerd. Dit geldt zowel voor het programma Nachtdieren als Boerderij van Dorst. Maar hoe doet Raven dit nu precies? In deze bijdrage vind je - op basis van Nachtdieren, seizoen 1 - mijn analyse en kom ik tot zeven belangrijke vraagtechnieken. Over Ć©Ć©n specifieke les zul je hierbij extra lezen: neem tijdens het begroeten een open houding aan die past bij hoe je bent. Misschien wel interessant als je zelf een gesprek wilt beginnen met vreemden?
Laatst bijgewerkt op 25-11-2024
Weer actueel: 27 november 2024
Voor als je het programma niet kent een korte introductie. In Nachtdieren gaat Raven van Dorst op zoek naar het mysterie van de nacht. Raven trekt voor het programma met een Mustang door Nederland en spreekt in de nacht - samen met een cameraman - allerlei mensen aan. Vaak lukt dit, soms ook niet.
Het is interessant om te zien hoe Raven met vreemden in gesprek komt en welke vragen ze stelt. Over zeven vraagtechnieken die je bij Raven kunt herkennen zijn, kun je hier meer lezen. Mijn favoriete vraagtechniek? Ik ga voor vraagtip 6 en 7.
Analyse
Dit is misschien wel de bekendste manier om met iemand in gesprek te komen. Als we in onze trainingen oefenen met smalltalk vragen, leren we de deelnemers dan ook altijd dit soort vragen te stellen. Probeer iets te vinden wat opvalt en benoem dit expliciet in de vraag.
Wat Raven ook goed doet, is dat hier een gesloten vraag wordt gesteld. Het is namelijk onzin dat je altijd open vragen zou moeten stellen. In dit geval is het bijvoorbeeld voor de jongen bijna onmogelijk om de vraag niet te te beantwoorden. Natuurlijk is hij eruit gezet.
Vervolgens ga je doorvragen. Een slimme vraagtechniek.
Wil je meer weten over de kunst van doorvragen?
Vind je het lastig om iets te zien waarover je een vraag kunt stellen? Vaak is het weer of de temperatuur een prima vertrekpunt. Raven doet dit bijvoorbeeld in aflevering 4. Ze loopt een benzinestation binnen met: Brrrr... koud. Wat zit jij lekker warm erbij. Heel de nacht?
Andere voorbeelden van Raven vind je in aflevering 1: Hoi, zo ben jij aan het spuiten? Wat zijn jullie aan het doen? (aan medewerkers van de RET in Rotterdam die wissels aan het schoonspuiten zijn) en in aflevering 2: Hallo, bijt ie? (aan een vrouw die een hondje uitlaat).
Analyse
Je ziet dat de context van het programma hier al genoeg is. Dat gelukje heeft Raven. Het is midden in de nacht! De norm is echter dat je in de nacht niet op straat bent.
Het afwijkende door laten sluimeren in een vraag is soms al voldoende om met een vraag een gesprek te starten. Want wat goed is aan de vraag is dat Raven dit niet expliciet uitspreekt. Met de woorden eigenlijk en nog benadrukt Raven dit enkel in de vraag (ook door de intonatie). Merk het verschil tussen deze drie vragen:
Nog een voorbeeld van een dergelijke vraag van Raven is Doe je altijd de deur open midden in de nacht? (aflevering 1, 8:41). Hier maakt Raven met het woordje altijd duidelijk dat er iets afwijkend is ten opzichte van wat normaal is. Of Waarom bent u NU nog wakker? (aflevering 1, 25:00) en in aflevering 2: Hoi, mag ik jou iets vragen, waarom ben je NOG wakker? (aflevering 2, 15:34)
Analyse
Raven wordt ineens wat formeler. Raven stelt zich voor (wat Raven in aflevering 2 en verder ineens minder doet) en begint dan met het vraaggesprek. Iets wat je zelf natuurlijk niet snel doet als je een vreemde aanspreekt. Voorstellen en meteen een vraag stellen kan echter wel prima werken als je zelf in functie bent.
Verkopers in de stad zie je hier bijvoorbeeld soms gebruik van maken. Dan komen ze op je af en stellen ze zich voor aan je. Dit kan slim zijn (maar let op: soms raken mensen ook juist geĆÆrriteerd hierdoor).
Analyse
Het noemen van de naam van de ander (als je deze snel hebt kunnen achterhalen) is een goede manier om iemand open te laten stellen voor jou. Mensen vinden het fijn om hun naam te horen. Je ziet bijvoorbeeld de documentairemaker Louis Theroux dit ook veel doen als hij zijn vragen stelt.
Dit is meteen het grote voordeel van jezelf voorstellen: je komt achter de naam van de ander.
Analyse
Je hebt het mogelijk al eerder gelezen: je kunt in het algemeen beter geen dubbele vragen stellen. Het probleem is namelijk dat de ander dan niet weet wat hij of zij moet antwoorden. En het gesprek dan een kant op gaat die jij niet wilt.
Er zijn echter uitzonderingen op deze regel.
Als beginvraag kan een dubbele vraag namelijk goed werken. Helemaal als de eerste vraag enkel bedoeld is om een relatie met de ander op te bouwen. De Hoe is het? of Hoe gaat het?-vraag worden hier vaak voor gebruikt. Het is namelijk een 'vraag' waarop we niet direct een antwoord verwachten, maar die wel iets van beginnende interesse toont. Door direct een tweede vraag te stellen, komt het gesprek al snel op gang. Zo ook hier bij Raven.
Nog een voorbeeld uit aflevering 1 (29:30): Hallo. Hoi. Hoe is het? Lekker geslapen? (aan een vrachtwagenchauffeur die de dag begint).
De belangrijkste vraagtechnieken zijn echter voor mij de volgende:
Analyse
Het zo snel mogelijk opbouwen van een relatie met de ander is dus erg belangrijk. Onderschat hierbij niet het belang van hoe je de ander begroet. In het algemeen geldt: hoe authentieker en tegelijkertijd hoe meer open, hoe beter. De hoi van Raven past goed en lijkt authentiek. En is ook open qua toon.
Onze ervaring is dat als je op jouw manier iemand begroet (dus niet heel gemaakt), dat anderen zich waarschijnlijk al eerder op hun gemak zullen voelen. En zich open stellen voor jouw vragen. Als jouw manier van groeten vervolgens ook nog open is qua toon / non-verbaal gedrag, komt het helemaal goed.
Gaat het nooit mis? Natuurlijk wel. Zo zie je bij Raven ook wel dat een bepaalde groep afhaakt nadat Raven de ander heeft begroet (aflevering 4 in het benzinestation, vanaf 19:00). Of zal de aanwezigheid van een camera hier van invloed zijn geweest?
Met een open begroeting, die het liefst goed bij je past, opent de ander zich eerder voor jou. En zullen ze eerder open staan voor jouw vragen.
Offtopic, maar een leuk experiment is om een dag lang anderen niet te begroeten, maar vanuit het niets te beginnen met aanspreken en vragen stellen. Veel mensen zullen je met verbazing aankijken.
Leuk om na te denken: wat is jouw manier om iemand te begroeten?
Analyse
Hier zie je weer dat Raven gebruik maakt van het vreemde van de situatie (zie vraagtechniek 2 hierboven), maar nu ook de overdrijving gebruikt om de ander een open houding te geven.
Daarnaast zie je hier ook weer de dubbele vraag. In dit geval is de tweede vraag - de overdrijving - echter een voorbeeld van de eerste. Ook in zo'n geval kan een dubbele vraag handig zijn.
Het geven van een voorbeeld is sowieso een nuttige vraagtechniek om in te zetten (zeker in combinatie met een overdrijving). Dit doet Raven bijvoorbeeld ook als aan mensen die bij een kampvuur staan de volgende vraag wordt gesteld: Hoi, Wat staan jullie hier te doen? Hebben jullie een feestje? Door het gebruik van het woord feestje zie je de mensen ontspannen.
Pas echter wel op met het geven van dergelijke voorbeeldvragen. Als de mensen bij elkaar waren gekomen om iemand te herdenken, dan had de vraag misschien niet het gewenste effect gehad.
En wees gerust, soms stelt Raven ook wel eens een mindere vraag.
Zo probeert Raven in aflevering 1 twee fietsers te stoppen met de vraag Mag ik jullie iets vragen? Hun antwoord (hard doorfietsend): "nee, sorry". Nu merk je in de hele serie dat de aanwezigheid van de camera ook niet meewerkt, maar misschien is het ook geen goede startvraag. Raven heeft het zelf gelukkig ook door:
š
Nou Raven, dat valt best mee hoor. Of zoals Annelies het op X het mooi verwoordde:
Verder lezen:
Laatst bijgewerkt op 25-11-2024
Weer actueel: 27 november 2024
 |
Voor als je het programma niet kent een korte introductie. In Nachtdieren gaat Raven van Dorst op zoek naar het mysterie van de nacht. Raven trekt voor het programma met een Mustang door Nederland en spreekt in de nacht - samen met een cameraman - allerlei mensen aan. Vaak lukt dit, soms ook niet.
Het is interessant om te zien hoe Raven met vreemden in gesprek komt en welke vragen ze stelt. Over zeven vraagtechnieken die je bij Raven kunt herkennen zijn, kun je hier meer lezen. Mijn favoriete vraagtechniek? Ik ga voor vraagtip 6 en 7.
1. Vraag meteen naar iets wat je is opgevallen.
Raven is duidelijk nieuwsgierig van aard en stelt hiertoe veel vragen. Ze wil weten hoe dingen werken en wat mensen beweegt. Dit leveren al vaak goede startvragen op. Bijvoorbeeld aan een jongen die net een cafƩ is uitgezet (aflevering 4). De beginvraag van Raven: Hoi, ben je er nu uitgezet?Analyse
Dit is misschien wel de bekendste manier om met iemand in gesprek te komen. Als we in onze trainingen oefenen met smalltalk vragen, leren we de deelnemers dan ook altijd dit soort vragen te stellen. Probeer iets te vinden wat opvalt en benoem dit expliciet in de vraag.
Wat Raven ook goed doet, is dat hier een gesloten vraag wordt gesteld. Het is namelijk onzin dat je altijd open vragen zou moeten stellen. In dit geval is het bijvoorbeeld voor de jongen bijna onmogelijk om de vraag niet te te beantwoorden. Natuurlijk is hij eruit gezet.
Vervolgens ga je doorvragen. Een slimme vraagtechniek.
Wil je meer weten over de kunst van doorvragen?
Vind je het lastig om iets te zien waarover je een vraag kunt stellen? Vaak is het weer of de temperatuur een prima vertrekpunt. Raven doet dit bijvoorbeeld in aflevering 4. Ze loopt een benzinestation binnen met: Brrrr... koud. Wat zit jij lekker warm erbij. Heel de nacht?
Andere voorbeelden van Raven vind je in aflevering 1: Hoi, zo ben jij aan het spuiten? Wat zijn jullie aan het doen? (aan medewerkers van de RET in Rotterdam die wissels aan het schoonspuiten zijn) en in aflevering 2: Hallo, bijt ie? (aan een vrouw die een hondje uitlaat).
2. Benoem in de startvraag het impliciet afwijkende.
Een groep jongens die midden in de nacht buiten staan, duidelijk onderweg naar of uit een kroeg gaan, laten zich makkelijk aanspreken (aflevering 4). We horen dan de standaard startvraag die Raven vaker gebruikt in deze serie: Hoi, wat doen jullie eigenlijk nog wakker? De jongens reageren direct; het gesprek is begonnen.Analyse
Je ziet dat de context van het programma hier al genoeg is. Dat gelukje heeft Raven. Het is midden in de nacht! De norm is echter dat je in de nacht niet op straat bent.
Het afwijkende door laten sluimeren in een vraag is soms al voldoende om met een vraag een gesprek te starten. Want wat goed is aan de vraag is dat Raven dit niet expliciet uitspreekt. Met de woorden eigenlijk en nog benadrukt Raven dit enkel in de vraag (ook door de intonatie). Merk het verschil tussen deze drie vragen:
- Wat doen jullie eigenlijk nog wakker?
- Wat doen jullie nog wakker?
- Wat doen jullie hier?
Nog een voorbeeld van een dergelijke vraag van Raven is Doe je altijd de deur open midden in de nacht? (aflevering 1, 8:41). Hier maakt Raven met het woordje altijd duidelijk dat er iets afwijkend is ten opzichte van wat normaal is. Of Waarom bent u NU nog wakker? (aflevering 1, 25:00) en in aflevering 2: Hoi, mag ik jou iets vragen, waarom ben je NOG wakker? (aflevering 2, 15:34)
3. Ben je zelf in functie? Maak hier gebruik van. Bijvoorbeeld door je voor te stellen.
Sommige mensen zie je duidelijk geĆÆmponeerd zijn door Raven en de camera (midden in de nacht dus met een felle lamp). Wat slim is van Raven (toen nog onder de naam Ryanne) is dat Raven zich dan voorstelt. Bijvoorbeeld in aflevering 1: Hallo. Sorry. Hoi. Ik ben Ryanne. [ik ben Frans] Hai Frans. Hoe is het? Wat sta je hier te doen zo op straat?Analyse
Raven wordt ineens wat formeler. Raven stelt zich voor (wat Raven in aflevering 2 en verder ineens minder doet) en begint dan met het vraaggesprek. Iets wat je zelf natuurlijk niet snel doet als je een vreemde aanspreekt. Voorstellen en meteen een vraag stellen kan echter wel prima werken als je zelf in functie bent.
Verkopers in de stad zie je hier bijvoorbeeld soms gebruik van maken. Dan komen ze op je af en stellen ze zich voor aan je. Dit kan slim zijn (maar let op: soms raken mensen ook juist geĆÆrriteerd hierdoor).
4. Gebruik de naam van de ander in de vraag.
De vraag die Raven aan Frans stelt (zie vorige punt) is uiteindelijk: Hai Frans. Hoe is het? Wat sta je hier te doen zo op straat? Wat Raven hier doet, zie je terug in meer afleveringen: het herhalen van de naam van de persoon die wordt geĆÆnterviewd.Analyse
Het noemen van de naam van de ander (als je deze snel hebt kunnen achterhalen) is een goede manier om iemand open te laten stellen voor jou. Mensen vinden het fijn om hun naam te horen. Je ziet bijvoorbeeld de documentairemaker Louis Theroux dit ook veel doen als hij zijn vragen stelt.
Dit is meteen het grote voordeel van jezelf voorstellen: je komt achter de naam van de ander.
5. Mag best hoor: stel eens een dubbele vraag
Ik ga nog even terug naar het gesprek met Frans (aflevering 1). De startvraag luidde dus: Hai Frans. Hoe is het? Wat sta je hier te doen zo op straat? Je ziet dat Raven eigenlijk twee vragen stelt. Eerst wordt de vraag Hoe is het? gesteld. En daarna direct de vraag Wat sta je hier te doen zo op straat? Het is genoeg om met Frans in gesprek te komen.Analyse
Je hebt het mogelijk al eerder gelezen: je kunt in het algemeen beter geen dubbele vragen stellen. Het probleem is namelijk dat de ander dan niet weet wat hij of zij moet antwoorden. En het gesprek dan een kant op gaat die jij niet wilt.
Er zijn echter uitzonderingen op deze regel.
Als beginvraag kan een dubbele vraag namelijk goed werken. Helemaal als de eerste vraag enkel bedoeld is om een relatie met de ander op te bouwen. De Hoe is het? of Hoe gaat het?-vraag worden hier vaak voor gebruikt. Het is namelijk een 'vraag' waarop we niet direct een antwoord verwachten, maar die wel iets van beginnende interesse toont. Door direct een tweede vraag te stellen, komt het gesprek al snel op gang. Zo ook hier bij Raven.
Nog een voorbeeld uit aflevering 1 (29:30): Hallo. Hoi. Hoe is het? Lekker geslapen? (aan een vrachtwagenchauffeur die de dag begint).
De belangrijkste vraagtechnieken zijn echter voor mij de volgende:
6. Vergeet niet eerst op jouw manier iemand zo open mogelijk te begroeten voordat je een vraag stelt.
Als je het nog nooit hebt gehoord, dan zou je even een aflevering moeten terugzien. Raven heeft namelijk een nogal kenmerkende manier om mensen te begroeten. Het is de typische Raven-Hoiiii. Dit gebruikt Raven vrij consequent.Analyse
Het zo snel mogelijk opbouwen van een relatie met de ander is dus erg belangrijk. Onderschat hierbij niet het belang van hoe je de ander begroet. In het algemeen geldt: hoe authentieker en tegelijkertijd hoe meer open, hoe beter. De hoi van Raven past goed en lijkt authentiek. En is ook open qua toon.
Onze ervaring is dat als je op jouw manier iemand begroet (dus niet heel gemaakt), dat anderen zich waarschijnlijk al eerder op hun gemak zullen voelen. En zich open stellen voor jouw vragen. Als jouw manier van groeten vervolgens ook nog open is qua toon / non-verbaal gedrag, komt het helemaal goed.
Gaat het nooit mis? Natuurlijk wel. Zo zie je bij Raven ook wel dat een bepaalde groep afhaakt nadat Raven de ander heeft begroet (aflevering 4 in het benzinestation, vanaf 19:00). Of zal de aanwezigheid van een camera hier van invloed zijn geweest?
Met een open begroeting, die het liefst goed bij je past, opent de ander zich eerder voor jou. En zullen ze eerder open staan voor jouw vragen.
Offtopic, maar een leuk experiment is om een dag lang anderen niet te begroeten, maar vanuit het niets te beginnen met aanspreken en vragen stellen. Veel mensen zullen je met verbazing aankijken.
Leuk om na te denken: wat is jouw manier om iemand te begroeten?
7. Gebruik overdrijving in je vraag om de ander te laten ontdooien
Soms gooit Raven er de nodige humor in. Neem aflevering 4 waar ze midden in de nacht op een begraafplaats twee mensen tegenkomt die op het eerste gezicht zich niet heel verdacht gedragen. Achteraf blijken ze bezig te zijn met flora- en faunaonderzoek voor de Wet Natuurbescherming. Raven opent met: Wat zijn jullie aan het doen? Zijn jullie graven aan het roven?Analyse
Hier zie je weer dat Raven gebruik maakt van het vreemde van de situatie (zie vraagtechniek 2 hierboven), maar nu ook de overdrijving gebruikt om de ander een open houding te geven.
Daarnaast zie je hier ook weer de dubbele vraag. In dit geval is de tweede vraag - de overdrijving - echter een voorbeeld van de eerste. Ook in zo'n geval kan een dubbele vraag handig zijn.
Het geven van een voorbeeld is sowieso een nuttige vraagtechniek om in te zetten (zeker in combinatie met een overdrijving). Dit doet Raven bijvoorbeeld ook als aan mensen die bij een kampvuur staan de volgende vraag wordt gesteld: Hoi, Wat staan jullie hier te doen? Hebben jullie een feestje? Door het gebruik van het woord feestje zie je de mensen ontspannen.
Pas echter wel op met het geven van dergelijke voorbeeldvragen. Als de mensen bij elkaar waren gekomen om iemand te herdenken, dan had de vraag misschien niet het gewenste effect gehad.
Minder goede startvragen?
Bovenstaande vraagtechnieken kunnen je mogelijk helpen. Het helpt in ieder geval al als je ze reeds herkent.En wees gerust, soms stelt Raven ook wel eens een mindere vraag.
Zo probeert Raven in aflevering 1 twee fietsers te stoppen met de vraag Mag ik jullie iets vragen? Hun antwoord (hard doorfietsend): "nee, sorry". Nu merk je in de hele serie dat de aanwezigheid van de camera ook niet meewerkt, maar misschien is het ook geen goede startvraag. Raven heeft het zelf gelukkig ook door:
"Oke, Dat is ook het slechtste wat je kunt zeggen. Mag ik je wat vragen? Dan kunnen ze gewoon nee zeggen! Ik ben zo'n slechte presentator! Waarom huren jullie me in?!"
š
Nou Raven, dat valt best mee hoor. Of zoals Annelies het op X het mooi verwoordde:
Prachtige momenten en mensen door oprecht vragen en luisteren#nachtdieren.
En dat is het. Al heb ik het volgens Raven het misschien wel wat wetenschappelijker gemaakt dan het is. š
š
Verder lezen:
. ){kind=link}