Onderwijs
80+ vragen over Sint en Piet om kinderen creatief en kritisch te leren denken
Hieronder vind je een vragenlijst met vragen waarmee je kinderen kritisch en creatief kunt laten nadenken over het onderwerp Sint en Piet (zonder dat deze vragen meteen het geheim te verklappen). Voor het opstellen van deze lijst met denkvragen hebben we gebruik gemaakt van de 'denksleutels' methode. De lijst is in eerste instantie bedoeld voor ouders van kleine kinderen of meesters / juffen in het basisonderwijs. Zoals gewoonlijk krijg je eerst van ons een korte toelichting (dit gaat over het verschil tussen hoofdvragen en startvragen). In het tweede deel vind je de vragen over Sint en Piet.
Eerste versie 14-11-2018
Laatste update / weer actueel 29-11-2022
Klik hier om meteen naar de vragenlijst te gaan
Maar wat is nu een goede denkvraag?
Als je wilt leren betere vragen te stellen, dan is het nuttig om het onderscheid te kennen tussen drie soorten denkvragen. Namelijk die tussen (1) hoofdvragen, (2) startvragen en (3) doorvragen. Laat ik deze drie kort toelichten.
1. De hoofdvraag laat het algemene onderwerp zien waarover jij iemand wilt laten nadenken. De hoofdvraag is het centrale thema. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een open vraag (naar een begrip) als: Wat is liegen? of een vraag (naar een mening) als In hoeverre is liegen slecht?
In deze bijdrage is het hoofdonderwerp: Sint en Piet. Je krijgt een algemene (begripsmatige) vraag als: Wat houdt het feest van Sint en Piet precies in?
Verder lezen: de verschillende soorten kennisvragen
2. Beter kun je een goede startvraag als denkvraag stellen. Het probleem met hoofd-denkvragen is namelijk dat hoofdvragen vaak niet met enthousiasme beantwoord worden: ze zijn te abstract of te algemeen. Een dergelijke vraag roept weinig nieuwsgierigheid op.
Startvragen zijn prikkelende vragen waarmee je iemand uitnodigt om over een hoofdvraag na te denken.
3. Hierop ga je natuurlijk vervolgens doorvragen. Neem niet te snel met een antwoord genoegen maar vraag door. Heeft het kind voorbeelden? Wat bedoelt het eigenlijk een bepaald begrip? Welke redenen heeft het kind om iets te vinden of om een bepaalde manier te doen? Et cetera ...
Verder lezen: leer beter doorvragen
Om die reden vind je hieronder ter inspiratie een nieuwe vragenlijst: namelijk de lijst met vragen over het onderwerp Sinterklaas en Zwarte piet.
En neem natuurlijk niet iedere vraag zomaar over. Onze tip is om ook zelf na te blijven denken en een vraag altijd af te stemmen op de persoon / personen aan wie je de vraagt stelt. Of beter: bedenk zelf vragen. Of nog beter: laat anderen zelf goede vragen stellen!
Ook relevant: met deze vragen ga je vast en zeker bij een kind twijfel zaaien of Sinterklaas wel echt bestaat
Eerste versie 14-11-2018
Laatste update / weer actueel 29-11-2022
Klik hier om meteen naar de vragenlijst te gaan
 |
In het kort: een goede denkvraag bedenken
Een van de soorten vragen waarover we al veel hebben geschreven zijn denkvragen (ook wel denk-stimulerende vragen genoemd). Denkvragen zijn - niet verrassend - vragen waarmee je iemand aan het denken zet. Bijvoorbeeld om de creativiteit of het kritisch denken van een kind of jongere te stimuleren.Maar wat is nu een goede denkvraag?
Als je wilt leren betere vragen te stellen, dan is het nuttig om het onderscheid te kennen tussen drie soorten denkvragen. Namelijk die tussen (1) hoofdvragen, (2) startvragen en (3) doorvragen. Laat ik deze drie kort toelichten.
1. De hoofdvraag laat het algemene onderwerp zien waarover jij iemand wilt laten nadenken. De hoofdvraag is het centrale thema. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een open vraag (naar een begrip) als: Wat is liegen? of een vraag (naar een mening) als In hoeverre is liegen slecht?
In deze bijdrage is het hoofdonderwerp: Sint en Piet. Je krijgt een algemene (begripsmatige) vraag als: Wat houdt het feest van Sint en Piet precies in?
Verder lezen: de verschillende soorten kennisvragen
2. Beter kun je een goede startvraag als denkvraag stellen. Het probleem met hoofd-denkvragen is namelijk dat hoofdvragen vaak niet met enthousiasme beantwoord worden: ze zijn te abstract of te algemeen. Een dergelijke vraag roept weinig nieuwsgierigheid op.
Startvragen zijn prikkelende vragen waarmee je iemand uitnodigt om over een hoofdvraag na te denken.
Bij het onderwerp 'liegen' kun je bijvoorbeeld denken aan een gesloten vraag (een eenvoudig gedachte-experiment) als: Stel je vertelt aan je ouders een leugentje. Maar helaas: het blijkt wel waar te zijn wat je hebt verteld. Mogen je ouders dan toch nog boos op je worden omdat je gelogen hebt?
3. Hierop ga je natuurlijk vervolgens doorvragen. Neem niet te snel met een antwoord genoegen maar vraag door. Heeft het kind voorbeelden? Wat bedoelt het eigenlijk een bepaald begrip? Welke redenen heeft het kind om iets te vinden of om een bepaalde manier te doen? Et cetera ...
Verder lezen: leer beter doorvragen
Zijn denksleutels-vragen nu goede startvragen?
Je hebt in onze bijdrage over denkvragen kunnen lezen dat de methode van denksleutels ideale startvragen kan geven. De bedenker van de denksleutels - in het Engels The Thinking Keys - is dit in ieder geval van mening. Zoals je hier hebt gelezen onderzoeken wij of dit het geval is. Hiertoe hebben we allerlei vragenlijsten opgesteld waarbij we benieuwd zijn naar jullie ervaringen.Om die reden vind je hieronder ter inspiratie een nieuwe vragenlijst: namelijk de lijst met vragen over het onderwerp Sinterklaas en Zwarte piet.
En neem natuurlijk niet iedere vraag zomaar over. Onze tip is om ook zelf na te blijven denken en een vraag altijd af te stemmen op de persoon / personen aan wie je de vraagt stelt. Of beter: bedenk zelf vragen. Of nog beter: laat anderen zelf goede vragen stellen!
Ook relevant: met deze vragen ga je vast en zeker bij een kind twijfel zaaien of Sinterklaas wel echt bestaat
De vragenlijst over Sint en Piet
Het tegenovergestelde (The Reverse)
- Wat zie je Sinterklaas nooit doen?
- Wat gaat nooit samen met het eten van een chocoladeletter?
- Welke drie dingen doe je nooit met Sinterklaas?
- Wat hoort zeker niet in de zak van Sinterklaas?
- Welke vijf zaken moet je nooit vragen aan Sinterklaas?
De wat-als (The What If)
- Wat zou er gebeuren als we het Sinterklaasfeest niet meer zouden vieren?
- Stel we vieren midden in de zomervakantie het feest van Sinterklaas; zou het dan nog zo leuk zijn?
- Wat zou er van het feest van Sinterklaas overblijven als er geen Pieten zouden zijn?
- Stel je moest met Sinterklaas mee met de zak naar Spanje; hoe erg zou je dat vinden?
- Wat als Sinterklaas en de Kerstman zouden gaan vechten; wie zou er dan winnen?
- Stel je krijgt een pepernotenopslaghuis - te vergelijken het geldpakhuis van Dagobert Duck - wat zou je dan met al die pepernoten doen?
- Stel jij mag voor Sinterklaas beslissen wie dit jaar geen cadeautje krijgt. Wie zou jij dan kiezen? (goede vraag om een gesprek over pesten te beginnen?)
Het nadeel (The Disadvantages)
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van dat Sinterklaas met de stoomboot komt?
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van dat het Sinterklaasfeest altijd in december gevierd wordt?
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van dat Amerigo wit is?
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van dat de cadeautje in een zak worden meegenomen?
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van dat Sinterklaas een mijter heeft?
- Wat zijn de nadelen - en hoe kun je dit verbeteren - van een handgeschreven verlanglijstje?
De combinatie (The Combination)
- Neem de (belangrijkste) eigenschappen van Sint en de Hoofdpiet. Wat krijg je als je deze twee vervolgens met elkaar combineert?
- Wat is nu typisch iets voor het Sinterklaasfeest en wat voor het Kerstfeest en hoe zou de dag eruit zien als je dit tegelijkertijd zou vieren?
- Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een roe en wat van de staf van Sinterklaas en wat krijg je als dit samenvoegt?
- Welke liedje krijg je als je de twee bekendste Sinterklaasliedjes samenvoegt? (bijvoorbeeld de melodie van het ene liedje met de tekst van het andere liedje?)
De GTV: Groter / Toevoegen / Vervangen (The BAR)
- Neem de traditie van het schoenzetten: Je mag één onderdeel uitvergroten. Wat zou je kiezen?
- Voeg nu wat toe wat je kunt zien tijdens de intocht van Sinterklaas. Wat is het?
- Vervang tot slot nog een onderdeel van wat je bedacht hebt met iets wat je vaak wel op het Sinterklaasjournaal altijd ziet. Wat ga je vervangen?
- Wat hebt je uiteindelijk bedacht en hoe zou je het noemen?
Het alfabet (The Alphabet)
- Welke andere namen zou je kunnen geven aan de stoomboot van Sinterklaas? De A is van ...? De B is van ... ? Et cetera
- Wat zijn goede namen voor pieten (en hoe zien ze er dan uit)? De A van ..., de B van ..., et cetera.
- Zou je ook andere namen kunnen bedenken voor Amerigo, het paard van Sinterklaas?
- Wat zijn mogelijke straatnamen waar Sinterklaas zou kunnen wonen in Spanje?
De variatie (The Variations)
- Op hoeveel (en welke) (slimmere) manieren zou Sinterklaas de pakjes in de schoenen van kinderen krijgen terwijl de deuren gesloten zijn?
- Op hoeveel (en welke) manieren zou je als kindje tijdens de intocht pepernoten kunnen krijgen?
- Op hoeveel (en welke) manieren zou je kunnen voorkomen dat Sinterklaas na 5 december weer weggaat?
Het plaatje (The Picture)
- Kun je een verhaal bedenken over Sinterklaas en Piet en waar onderstaand plaatje in voorkomt?
 |
De voorspelling (The Prediction)
- Vier jij over 50 jaar nog het Sinterklaasfeest?
- Denk je dat robots ooit de taak van Sinterklaas zullen kunnen overnemen?
- Zal Sinterklaas ooit gaan verhuizen van Spanje naar een ander land?
- Komt er ooit een dag dat je het hele jaar pepernoten kunt eten?
- Hoe ziet de Pieten er over 25 jaar uit?
Het ander gebruik (The Different Uses)
- Wat zou je allemaal nog meer met een mijter kunnen doen?
- Kun je drie andere dingen bedenken waarvoor de staf van Sinterklaas handig is?
- Waarvoor kun je het grote boek van Sinterklaas nog meer inzetten?
- Waarvoor zou je de mantel van Sinterklaas nog meer kunnen gebruiken?
- Wat zou je graag nog meer willen zien in het Sinterklaasjournaal?
Het zotte (The Ridiculous)
- Wat zijn goede redenen om voor elkaar te krijgen dat we met heel Nederland het feest van Sinterklaas in Spanje vieren?
- Waarom is het een goed idee dat we de verjaardag van Sinterklaas in februari gaan vieren?
- In plaats van een kerstvakantie krijgen we een sinterklaasvakantie van een week: waarom zou je dat willen?
- We stoppen met het sinterklaasfeest. Waarom is dit toch een goed plan?
De overeenkomst (The Commonality)
- Waarin zijn Sinterklaas en de Kerstman aan elkaar gelijk?
- Wat zijn de overeenkomsten tussen Sinterklaasavond en een gewone avond?
- Wat zijn de overeenkomsten tussen een zak met pepernoten en een tekening voor Sinterklaas?
- Wat zijn de overeenkomsten tussen een cadeautje krijgen en een pietenmuts?
De vraag (The Question)
- Welke vijf vragen hebben als antwoord "pepernoot"?
- Kun je drie vragen stellen waarbij het antwoord is: "omdat de maan schijnt door de bomen"?
- Op welke vraag is "nee, dat doet Sinterklaas nooit tijdens het opstaan!" het antwoord?
- Hoe luidt volgens jou de vraag die als antwoord heeft "Omdat Sinterklaas dan beter een andere zak met cadeautjes kan ophalen."
- Op welke vraag is "Door een pepernootje natuurlijk!" een prima antwoord?
- Het antwoord "in het grote boek van Sinterklaas!" is een goed antwoord op welke zes vragen?
 |
De brainstorm (The Brainstorming)
- Hoe krijg je voor elkaar dat Sint iedere week bij je huis langskomt?
- Hoe kun je voor elkaar krijgen dat Sinterklaas een maand langer zou blijven?
- Hoe kom je te weten waar Sinterklaas woont?
- Kun je een nieuw sinterklaasliedje bedenken?
- Hoe zou je de allergrootste pepernoot ter wereld kunnen maken?
- Wat kun je bedenken om 's nachts de Sint en Piet te betrappen?
De uitvinding (The Inventions)
- Kun je iets bedenken dat automatisch eerst jouw cadeautje uit de zak van Sinterklaas zou halen?
- Kun je een machine uitvinden die ervoor zorgt dat je weet wanneer Sint en Piet langs zijn geweest (en je meteen uit bed kunt komen)?
- Kun je een ding bedenken dat automatisch cadeautjes uitpakt?
De stenen muur (The Brick Wall)
- Na 5 december zijn er geen pepernoten meer te koop. Hoe kunnen we dit veranderen?
- Tijdens de intocht vallen er altijd pepernoten op de grond die niemand direct opruimt. Hoe kun je ervoor zorgen dat ze wel opgeruimd worden?
- Oh jee, de daken zijn te glad om deze met een paard te betreden; toch wil Sint dit wel. Hoe kun je hem helpen?
- De schoorsteen is te klein! Hoe zorg je ervoor dat Sint wel een huis binnen kan maar inbrekers niet?
De constructie (The Construction)
- Hoe hoog kun jij een (mini) flatgebouw maken met alleen maar schuimpjes?
- Hoe maak je iets dat drijft met alleen de staf, het grote boek en één zak van Sinterklaas?
- Kun je iets bouwen van alleen pepernoten dat zich een meter kan voortbewegen?
De gedwongen relatie (The Forced Relationships)
- Piet ging uit fietsen en toen knapte zijn band. Hoe kun je hem weer op weg helpen met alleen een wortel (die eigenlijk bedoeld was voor Amerigo)?
- Hoe kun je een piet die vast zit in een schoorsteen helpen met alleen maar de staf van Sinterklaas?
Het alternatief (The Alternative)
- Hoe kun je een cadeautje uitpakken zonder je handen?
- Sint wil graag een sinterklaasliedje van je horen maar je bent je stem kwijt. Hoe los je dat op?
- Je wilt een schoentje zetten maar helaas zijn al je schoenen gestolen (terwijl de Sint wel een schoentje verwacht). Hoe los je dat op?
De interpretatie (The Interpretation)
- De boot van Sinterklaas komt eraan! Maar Sinterklaas zit niet op de boot. Wat is er aan de hand denk je?
- Er zit een Piet boven op de hoogste kerktoren in je stad/dorp. Waarom?
- Op sinterklaasavond staat niet Sint voor de deur maar de paashaas. Wat zou een goede verklaring zijn?
- Een brandweerauto rijdt langs met alle sirenes aan. Maar de brandweer zit niet in de auto maar vijf pieten. Wat gaan ze doen?
Hopelijk vind je in bovenstaande vragenlijst leuke / waardevolle kritische vragen en creatieve vragen. Of nog beter: inspireert het jou om zelf leuke denkvragen te bedenken (al dan niet op basis van de denksleutels). En als je zelf aanvullende vragen hebt, dan horen / lezen we die natuurlijk graag!
