Onderwijs
Question Formulation Technique: leerlingen leren de juiste vragen te stellen
In deze bijdrage kun je lezen over de Question Formulation Technique (QFT). De QFT is een methode om leerlingen en studenten meer vraaggericht in plaats van antwoordgericht met leerstof bezig te laten zijn. De oorsprong is Amerikaans, maar ook voor Nederlandse docenten kan de methode misschien wel interessant zijn. Over de kunst van het leren stellen van vragen in het klaslokaal.
Eerste versie: 02-07-2017
Laatste update: 01-11-2021
De QFT is een methode om op een meer gestructureerde manier leerlingen / studenten in zes stappen tot goede vragen te laten komen. En hiermee tot enthousiaste, goede vragenstellers te maken. Of - zoals de bedenkers stellen - opnieuw weer tot goede vragenstellers te maken, want als klein kind stellen mensen namelijk ook vaak reeds veel goede vragen.
Eerste versie: 02-07-2017
Laatste update: 01-11-2021
 |
De QFT is een methode om op een meer gestructureerde manier leerlingen / studenten in zes stappen tot goede vragen te laten komen. En hiermee tot enthousiaste, goede vragenstellers te maken. Of - zoals de bedenkers stellen - opnieuw weer tot goede vragenstellers te maken, want als klein kind stellen mensen namelijk ook vaak reeds veel goede vragen.
De centrale gedachte van de QFT is dat niet docenten vragen moeten stellen - die dan beantwoord moeten worden - maar dat leerlingen / studenten vragen moeten leren stellen (liefst voortkomend uit hun eigen nieuwsgierigheid en verwondering).
Vindplaats
De methode is uitgewerkt in het boek Make Just One Change: Teach Students to Ask Their Own Questions van Dan Rothstein en Luz Santana (Harvard Education Press, 2011). Het boek is via de bekende verkoopkanalen nog te koop (ook als eBook). Omdat de bedenkers via hun eigen Right Question Institute (RQI) de methode echter actief uitgedragen vind je op internet reeds veel goede samenvattingen. Een goede samenvatting - van de auteurs zelf - kun je bijvoorbeeld hier vinden. Hier vind je een goede samenvatting met voorbeelden.
Podcast over de QFT
Heb je interesse in de methode en overweeg je om deze in te zetten, maar twijfel je nog aan het grote waarom? Dan zou ik je adviseren om de volgende podcast over de QFT te beluisteren. Hierin legt Rothstein namelijk op heldere wijze uit wat hem heeft geïnspireerd om deze methode te ontwikkelen:Waarom zou je als docent de Question Formulation Technique inzetten?
De aanpak leert, zo stellen de auteurs, leerlingen en studenten drie zaken:- Ze leren het stellen van veel vragen
- Ze leren het stellen van goede vragen. Dit zullen vaak open vragen zijn maar soms zijn gesloten vragen ook minstens zo passend.
- Ze leren prioriteit geven aan vragen op het moment dat ze meerdere vragen hebben.
De zes stappen volgens de methode
Ondanks dat de methode volgens de auteurs met vallen en opstaan tot stand is gekomen, liggen de zes stappen wel voor de hand. Hier rechts zie je deze stappen samengevat in een overzicht afkomstig uit dit artikel van TeachThought / RQI (ook direct een leestip). Vertaalt naar het Nederlands adviseren de auteurs de volgende zes stappen:- Kies een onderwerp dat centraal staat: dat bevraagd moet worden (een "vraag-focus")
- Genereer zoveel mogelijk vragen. Hierbij gelden een aantal regels:
- Stel zoveel mogelijk vragen als je kunt
- Stop niet om over een vraag te oordelen, over te discussiëren, om deze te bespreken of te beantwoorden
- Schrijf iedere vraag precies op zoals deze gesteld is
- Verander beweringen in vragen
- Verbeter de vragen
- Geef aan de vragen een rangorde
- Stel samen vast wat het vervolg is
- Reflecteer
Ervaringen?
Heb je zelf de Question Formulation Technique wel eens ingezet? Of was je een leerling / student en moest je werken met deze methode? Dan ben ik benieuwd naar je bevindingen. Mijn eigen ervaringen en de ervaringen die ik tot nu toe heb gehoord en die ik heb gelezen, zijn namelijk nogal wisselend. Met name ben ik benieuwd naar de bevindingen van docenten binnen het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs. Ik hoor het graag!De belangrijkste kritiek op de methode is in ieder geval dat het volgens sommige auteurs miskent dat leerlingen en studenten met name kennis moet hebben om de goede vragen te stellen. Het verkrijgen van kennis zou dan ook voorop moeten staan in het onderwijs. Leerkrachten moeten niet bezig zijn met verwondering, maar met kennisoverdracht. Hoe meer kennis, hoe meer een leerling of studenten gemotiveerd zal zijn. En hoe meer vragen hij of zij zich zal stellen. Ook kritisch zijn is erg contextafhankelijk (in onderwijskundige termen: een vaardigheid met weinig transfer) en wordt vooral door kennis gestuurd. Dit zou ook gelden voor de kunst van het stellen van vragen.
