Journalistiek
Louis Theroux: zeven vraagtechnieken
Wat maakt Louis Theroux nou zo'n goede interviewer? In deze bijdrage probeer ik aan de hand van interviews, berichten op social media en interviews met hem dit te achterhalen. Ik kom uit op zeven belangrijke vraagtechnieken. Technieken die ook jij kunt aanleren? Of moet je een beetje het karakter van een Louis Theroux hebben om dit te kunnen?
Op Twitter las ik eens verzuchting dat iedere documentairemaker Louis Theroux wil zijn. Natuurlijk is dit erg stellig (het betrof concreet fotografe en journaliste Lieve Blancquaert in de tv-serie "Birth Day") maar ik denk dat de achterliggende gedachte wel aardig klopt: veel journalisten en documentairemakers zien in de documentairemaker Louis Theroux een voorbeeld. Het leek me daarom wel interessant om eens te onderzoeken waarom "we" Louis Theroux goed vinden (en zelfs foto´s van hem gaan posten) en waarom mensen klaarblijkelijk Theroux allerlei zaken toevertrouwen die vervolgens opgenomen worden in documentaires die de hele wereld overgaan.
Hieronder vind je daarom een analyse van zijn vraagtechnieken gebaseerd op uitspraken op sociale media, interviews (o.a. het interview met hem in College Tour) en artikelen als deze in The Telegraph (enorme cookie-alert) en deze bij de BBC (leestip voor zijn aanpak in LA-serie). In hoeverre klopt het wat Theroux zegt van zijn aanpak (zie de stills)?
Hieronder vind je daarom een analyse van zijn vraagtechnieken gebaseerd op uitspraken op sociale media, interviews (o.a. het interview met hem in College Tour) en artikelen als deze in The Telegraph (enorme cookie-alert) en deze bij de BBC (leestip voor zijn aanpak in LA-serie). In hoeverre klopt het wat Theroux zegt van zijn aanpak (zie de stills)?
 |
| Still uit College Tour met Louis Theroux |
1. Wees nieuwsgierig.
Theroux is geinteresseerd in de dingen die hij niet begrijpt, dingen die hij vreemd vindt. Sterker (uit College Tour): "Als je niet nieuwsgierig bent, moet je meteen stoppen". Hij zoekt daarbij met name naar "dingen die hij emotioneel ingewikkeld vindt". Zijn tip: ga op zoek naar verhalen waarvan het niet duidelijk is wat je ervan moet denken.
2. Wees onbevooroordeeld / wees kalm.
Dit vereist dat je niet te snel je eigen mening moet laten doorklinken. Ook niet als je vragen stelt: probeer rustig te blijven. Theroux stelt van zichzelf dat hij geen behoefte heeft om zijn eigen overtuigingen naar voren te brengen. En dat hij daarom rustig kan blijven. Treffend: in de documentaire "Most hated family in America" zien we een predikant van de Westboro Baptist Church (Fred Phelps) die weigert om in te gaan op een vraag van Theroux (Theroux zou te dom zijn). Waarop Theroux rustig vraagt: "Wat mag ik u dan wél vragen?"
3. Wees oprecht als je vragen stelt.
Maar let op: maak van nieuwsgierig en onbevooroordeeld-zijn geen trucje. Probeer wel oprecht te zijn. Dit maakt het natuurlijk een stuk lastiger.
4. Stel directe maar moeilijke vragen.
Stel simpele, directe maar moeilijke vragen. Stel die vragen die anderen niet snel durven te stellen. Dit heeft namelijk als voordeel (uit College Tour) dat je mensen overvalt en dat je daarmee eerder tot de waarheid komt. Richt je daarbij met name op de emoties die mensen ervaren, naar hun beleving ("Vond je het fijn om ..."). Stel geen dubbele vragen (eigen uitleg hier) en schroom ook niet om een lange stilte te laten vallen. Let maar eens op hoe lang Theroux soms wacht.
5. Zoek persoonlijk contact / wees relatiegericht / aardig.
Theroux begint vaak - zo valt op - met de Hoe gaat het-vraag. Ook bij mensen die hij voor het eerst ontmoet. Dit lijkt heel geforceerd maar hiermee legt hij wel direct contact. Daarnaast stelt hij zich altijd direct voor ("I am Louis"). Vervolgens herhaalt hij vaak de naam van de ander (om de vraag hierboven goed weer te geven: "Vond je het fijn, John, om ..."). Wat daarnaast opvalt, is dat hij vaak in een later stadium door de geïnterviewden zelf benaderd wordt. Klaarblijkelijk wisselt hij hiertoe gegevens uit? Theroux wordt door volgers op social media als een aardig persoon gezien.
Dit levert natuurlijk een bepaalde spanning op met het eerder genoemde onbevooroordeeld zijn. Hoe persoonlijker je iemand benadert, hoe lastiger het immers is om objectief te zijn. Of zoals Theroux het stelt: "Je moet bewegen tussen een klik maken en afstand houden". Het is "irritant als de interviewer niet objectief is; te ruimdenkend is". Uiteindelijk moet je volgens Theroux ook een meedogenloze, onbreekbare kant hebben als je vragen stelt: "Het is leuk als ze me achteraf nog aardig vinden maar dit hoeft niet".
6. Wees niet bedreigend / wees wat "stuntelig" en "slungelig"?
Theroux wordt in de media gewaardeerd om zijn slungelige houding. Dit maakt hem misschien minder bedreigend voor de geïnterviewde? Deze houding - ik las ook "houterig" - weerhoudt hem ondertussen niet om zaken zelf te ervaren. Zo laat hij zich gewoon door een hond aanvallen (in LA stories, city of dogs) of houdt hij een aap vast (in Beware of the tiger). Op Twitter verwoordde iemand dit bijvoorbeeld met "de heerlijke ongemakkelijkheid van Louis Theroux" (nu weet ik niet of ze dit hier bedoelde en welk moment ze in gedachte had maar de beschrijving is treffend). Bijna onnozel. (update 2016: misschien is 'onnozel' inderdaad een beter woord?)
7. Ga er voor.
Niet te onderschatten is dat Theroux een vakman is die - om het in populaire termen uit te drukken - er helemaal voor gaat. Voor de serie in LA verhuisde Theroux bijvoorbeeld met zijn gehele gezin naar deze stad. Dit omdat hij alleen goed kan zijn als hij deel uitmaakt van de groep die hij bestudeert, zo stelt hij zelf bij de BBC.
Om deze zeven vraagtechnieken nog beter te kunnen plaatsen, vind je hieronder een overzicht van interessantste vragen die Theroux stelt in de uitzending LA stories - City of dogs (hier soms te zien). Ik heb voor deze uitzending gekozen omdat het onderwerp niet iedereen zal aanspreken (een onderzoek naar hondenvangers en 'hondenfluisteraars' in de ruigste districten van LA) en is het juist dan interessant om te zien hoe Theroux opereert. Mijns inziens steken drie soorten vragen bij Louis Theroux er hierbij bovenuit.
Een overzicht van belangrijkste vragen die Louis Theroux heeft gesteld.
Vragen naar emoties / beleving.
Vragen om zaken te verhelderen.
Vragen om kwesties aan te snijden.
Opmerkingen, aanvullingen? Ideeën waarom je Louis Theroux wel / niet goed vindt? Welkom!
5. Zoek persoonlijk contact / wees relatiegericht / aardig.
Theroux begint vaak - zo valt op - met de Hoe gaat het-vraag. Ook bij mensen die hij voor het eerst ontmoet. Dit lijkt heel geforceerd maar hiermee legt hij wel direct contact. Daarnaast stelt hij zich altijd direct voor ("I am Louis"). Vervolgens herhaalt hij vaak de naam van de ander (om de vraag hierboven goed weer te geven: "Vond je het fijn, John, om ..."). Wat daarnaast opvalt, is dat hij vaak in een later stadium door de geïnterviewden zelf benaderd wordt. Klaarblijkelijk wisselt hij hiertoe gegevens uit? Theroux wordt door volgers op social media als een aardig persoon gezien.
Dit levert natuurlijk een bepaalde spanning op met het eerder genoemde onbevooroordeeld zijn. Hoe persoonlijker je iemand benadert, hoe lastiger het immers is om objectief te zijn. Of zoals Theroux het stelt: "Je moet bewegen tussen een klik maken en afstand houden". Het is "irritant als de interviewer niet objectief is; te ruimdenkend is". Uiteindelijk moet je volgens Theroux ook een meedogenloze, onbreekbare kant hebben als je vragen stelt: "Het is leuk als ze me achteraf nog aardig vinden maar dit hoeft niet".
6. Wees niet bedreigend / wees wat "stuntelig" en "slungelig"?
Theroux wordt in de media gewaardeerd om zijn slungelige houding. Dit maakt hem misschien minder bedreigend voor de geïnterviewde? Deze houding - ik las ook "houterig" - weerhoudt hem ondertussen niet om zaken zelf te ervaren. Zo laat hij zich gewoon door een hond aanvallen (in LA stories, city of dogs) of houdt hij een aap vast (in Beware of the tiger). Op Twitter verwoordde iemand dit bijvoorbeeld met "de heerlijke ongemakkelijkheid van Louis Theroux" (nu weet ik niet of ze dit hier bedoelde en welk moment ze in gedachte had maar de beschrijving is treffend). Bijna onnozel. (update 2016: misschien is 'onnozel' inderdaad een beter woord?)
7. Ga er voor.
Niet te onderschatten is dat Theroux een vakman is die - om het in populaire termen uit te drukken - er helemaal voor gaat. Voor de serie in LA verhuisde Theroux bijvoorbeeld met zijn gehele gezin naar deze stad. Dit omdat hij alleen goed kan zijn als hij deel uitmaakt van de groep die hij bestudeert, zo stelt hij zelf bij de BBC.
 |
| still uit de uitzending LA stories - City of dogs |
Om deze zeven vraagtechnieken nog beter te kunnen plaatsen, vind je hieronder een overzicht van interessantste vragen die Theroux stelt in de uitzending LA stories - City of dogs (hier soms te zien). Ik heb voor deze uitzending gekozen omdat het onderwerp niet iedereen zal aanspreken (een onderzoek naar hondenvangers en 'hondenfluisteraars' in de ruigste districten van LA) en is het juist dan interessant om te zien hoe Theroux opereert. Mijns inziens steken drie soorten vragen bij Louis Theroux er hierbij bovenuit.
Een overzicht van belangrijkste vragen die Louis Theroux heeft gesteld.
Vragen naar emoties / beleving.
- Waarom bent u van streek?
- Je bent vast erg van streek?
- Vond je dat fijn om te zien?
- Vond je dat leuk om te doen?
- Hoe voel je je?
- Hoe is het nu?
- Wat ben je nu van plan?
Vragen om zaken te verhelderen.
- Valt er iets algemeens te zeggen over ... (can you generalize)
- Wat bedoel je daarmee?
- Je hebt [een sterke band met honden in 't algemeen en pitbulls in 't bijzonder]. Hoe verklaar je dat?
- Wat zou de reden hiervoor zijn?
Vragen om kwesties aan te snijden.
- Waarom zouden we met agressieve honden moeten omgaan?
- Sommige mensen plegen zulke zware en extreme misdaden dat we zeggen: "hem kunnen we niet bereiken; hem kunnen we niet helpen". Zijn er geen honden waar dat ook voor geldt?
- Levert een relatie met een hond iets op wat je niet van mensen krijgt?
Opmerkingen, aanvullingen? Ideeën waarom je Louis Theroux wel / niet goed vindt? Welkom!
